Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyayev, bugün resmi temaslarda bulunmak üzere Bişkek'e geldi. Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sadır Caparov ile Mirziyayev görüşmesi ve iki ülke arasındaki heyetlerin resmi görüşmeleri iki gün sürecek.
Özbekistan Cumhurbaşkanı Şevket Mirziyayev, bugün Bişkek'te Ata Beyit Milli Tarih Anıtı'nı ziyaret etti. Cumhurbaşkanı Mirziyayev, 1916'da Ruslar tarafından katledilen Kırgızistanlılar için dikilen Ürkün Katliamı anıtına çelenk bıraktı.
Mirziyoyev, ardından Cumhurbaşkanı Caparov ile bir araya geldi. Özbekistan ve Kırgızistan heyetleri ikili görüşme gerçekleştirdi.
Kırgızistan'ın başkenti Bişkek’e 25 kilometre mesafede Tanrı Dağı eteklerindeki Taş Döbö köyü yakınlarında yer alan Ata-Beyit Milli Tarih ve Anıt Kompleksi, ülkenin ilk Cumhurbaşkanı Askar Akayev'in girişimiyle, Stalin'in emriyle kurşuna dizilen aydınların anısına 2000'de inşa edildi. Kompleksteki küçük müzede, kurşuna dizilenlerin gömüldüğü toplu mezardan çıkan madeni para, ayakkabılar, belgeler, gazete kupürleri, fotoğraflar, kimlikler ve ölenlere ait özgeçmişler sergileniyor. Kırgızların 1916'da Rus Çarlığına karşı isyanını simgeleyen "Ürkün" adı verilen ve 5 yıl önce dikilen anıt da komplekste yer alıyor.
Sovyetler Birliği lideri Stalin'in 1938'de verdiği emirle infaz edilen 138 Kırgız aydının mezarları, adını dünyaca ünlü yazar Cengiz Aytmatov'un koyduğu Ata-Beyit'te (Ecdad Mezarlığı) bulunuyor. Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin (SSCB) kuruluşunun ardından 1924'te iktidara gelen Stalin, uyguladığı totaliter rejim nedeniyle her milletten milyonlarca insanı sürgüne mahkum etti. Kırgız Latin alfabesinin mimarı Kasım Tınıstanov, ilk Kırgızca alfabeyi hazırlayan İşanali Arabayev, Kırgız devletinin temel taşını koyan devlet adamlarından Yusup Abdırahmanov, Bayalı İsakeyev, İmanalı Aydarbekov ve birçok vatansever, dönemin rejiminin uyguladığı zulme maruz kaldı.
Cengiz Aytmatov'un babası, dönemin Sanayi ve Ticaret Bakanı Tolekul Aytmatov'un 1938 yılında gizlice kurşuna dizilerek Bişkek şehrinin yakınlarındaki Çontaş köyünde toplu mezara gömüldüğü de 53 yıl sonra anlaşıldı. Gömülme hadisesine tesadüfen tanıklık eden bekçi Abıkan Kıdıralıyev'in kızı Bübüyra Kıdıraliyeva'nın, babasının vasiyetini 18 yıl aradan sonra istihbarat çalışanı Bolot Abdrahmanov'la paylaşmasıyla infaz edilen kişilerin ceset kalıntılarına ulaşıldı. Abdrahmanov'un yönetiminde, Çontaş köyünde bir tuğla fırınında yapılan kazı sonucu ulaşılan ceset kalıntıları, kimlik tespiti için adli tıp morguna götürüldü.
Yapılan arşiv araştırmaları ve DNA testleri sonucunda biri kadın 138 kişinin cesedinin dönemin aydınları ve kayıp kişilere ait olduğu bulgusuna varıldı. Cenazeler için, 31 Ağustos 1991'de Kırgızistan'ın bağımsızlığının ilan edildiği günün arifesinde 30 Ağustos 1991 yılında resmi cenaze töreni düzenlendi. Binlerce kişi ve siyasi erkanın katılımıyla söz konusu aydınların defnedildiği mekana, yazar Aytmatov'un teklifi üzerine Ata-Beyit (Ecdad Mezarı) Milli Tarih ve Anıt Kompleksi adı verildi. 40'ı devlet adamı, geriye kalanları dil bilimci, eğitim, ekonomi ve sağlık alanında önemli projeleri hayata geçiren isimlerin oluşturduğu infaz edilen Kırgız aydınların hepsine Stalin'in ölümünün ardından hakları iade edildi. Stalin'in iktidarı döneminde Kırgızistan topraklarında 20 binden fazla kişinin sürgün veya yargısız infaza maruz kaldığı düşünülüyor.
