1999 Yılında büyük bir deprem felaketi yaşamıştık. "Deprem Dede" lakabıyla tanınan ve sevilen Prof. Dr. Ahmet Mete Işıkara, o günlerde bir sözü beyinlerimize nakşetmişti: "Deprem öldürmez, kötü binalar öldürür."
[caption id="attachment_5164" align="aligncenter" width="300"]
Depreme dayanamayan bir bina.[/caption]
[caption id="attachment_5163" align="aligncenter" width="300"]
Depremde yerle bir olan binaların enkazında kalan canlar aranıyor.[/caption]
18.373 ölü; 48.901 yaralımız olmasına rağmen ne bu sözden ne de olup bitenden ders almadığımız ortada. İnanmazsanız İstanbul'a bakın. "Kentsel dönüşüm" dedikleri dayanıklı konut projeleri bile rant projeleri haline gelmiş. 4 Katlı binaları yıkıp 14 kat yapan müteahhitlerin seçilme kriterini anlayan varsa yazsın. Fikirtepe'de ve Bağcılar'daki dönüşüm faaliyetlerinde o kriterleri uygulanmışsa ne mutlu bize...
İstisnaları olsa da "Deprem öldürmez, kötü binalar öldürür." sözü hemen hemen bütün tabii afetler için geçerli. Biz de "Köyü sel almaz, köylü dere yatağını zaptetmezse... " diyebiliriz.
Geçtiğimiz günlerde Giresun'umuzun çeşitli yerlerinde sel felaketi yaşandı. Canlarımızı kaybettik. Bakanlar bölgeye gitti. Gazeteciler de gitti tabii. Gelen fotoğraflara bakıldığında afet bölgelerinin ortak bir özelliği vardı: Akarsu yataklarını işgal edip evler, mescidler, yollar yapmışız. Yıllar yılları kovalamış. Tabiat yerini geri almaya geldiğinde bakmış ki arazileri işgal altında. Güç kullanarak geri almaya kalkmış. Almış da...
[caption id="attachment_5165" align="aligncenter" width="300"]
Caddede geçen hafta insanlar yürüyor, araçlar geçiyordu. Tabiat geri almış...[/caption]
[caption id="attachment_5166" align="aligncenter" width="300"]
Espiye'de akarsuyun yatağının kenarına yapılan mescidi sel almış. Hatıra olarak da minareyi bırakmış.[/caption]
- Bataklıkların kuruması engellenmelidir.
- Barajlar yapılırken çevre güvenliği dikkate alınarak yer seçilmeli ve uygun su yataklarına setler kurulmalıdır.
- Bitki örtüsü çok önemlidir ve kesinlikle kaybedilmemelidir.
- Dere yatakları aynı kalmalıdır.
- Ormanlar korunmalı ve daha çok ağaç dikilmelidir.
- Şehir içlerinde kanalizasyon sistemlerinin oldukça verimli kullanılması gerekir.
Selden önce "Hazırlıklı Olun"
- Evde değerli eşya ve önemli belgeleri yüksek yerlere kaldırın.
- Varsa afet ilk yardım çantasını yanınıza alın.
- Zarara yol açabilecek ya da zarar görebilecek eşyaları içeri alın.
- Su kaynakları kirlenebileceğinden, yedek içme suyunuzun olduğundan emin olun
- Suyun evi terk ettiği her yerden içeri de girebileceğini hatırlayın. Kum torbaları temin edin.
- Selin kullanabileceği ark,hendek,vadi ve kanyon gibi yerlerden uzak durun
- Açık alandaysanız en yüksek cisim siz olmayacak şekilde tepeye çıkın.
Sel sırasında "Güvende olun"
- Yüksek yerlere çıkın.
- Asla sel suyu içinde araba kullanmayın,ölümlerin %80 ninin araç içinde olduğunu unutmayın.
- Aracınızı selden etkilenmeyecek bir yere çekin.
- Sel suyu, akıntı ya da nehirlerde yürümeye çalışmayın.
- Hızla akan 15-20 cm derinlikteki suyun bir insanı devirebileceğini unutmayın.
- Evinizi veya işyerinizi boşaltmanız gerekiyorsa elektrik, doğalgaz vb. kapatın.
- Afet sırasında çok gerekli olmadıkça yolculuğa çıkmayın.
Selden sonra "Tedbiri elden bırakmayın"
- Binalardaki yapısal hasarı kontrol edin.
- Karanlıktaysanız mum değil el feneri kullanın.
- Sel suyu ile temas etmiş bütün gıda malzemelerini konserve dahil atın.
[caption id="attachment_5167" align="aligncenter" width="300"]
Tabiata meydan okuyan insanımız.[/caption]
